ادله اثبات وجود مقدس اما م عصر علیه السلام/بررسی شود

ادله اثبات وجود مقدس اما م عصر علیه السلام

ادله اثبات وجود مقدس اما م عصر علیه السلام. :

ادله عقلی

دلیا عقلی اول :

 

توضیحی درباره بحث اجماع منقول / اصول فقه علامه مظفر ره

توضیحی درباره بحث اجماع منقول / کتاب اصول فقه علامه مظفر ره

اجماع منقول :

مطلب اول :

اجماع دو قسم است :

1 - اجماع محصل : یعنی اجماعی که خود ما انرا بدست اورده ایم.

2 - اجماع منقول : اجماعی که دیگران انرا برای ما نقل کرده اند.

اجماع منقول خود دو قسم است :

توضیحی درباره بحث اجماع منقول / کتاب اصول فقه علامه مظفر ره

توضیحی درباره بحث اجماع منقول / کتاب اصول فقه علامه مظفر ره

اجماع منقول :

مطلب اول :

اجماع دو قسم است :

1 - اجماع محصل : یعنی اجماعی که خود ما انرا بدست اورده ایم.

2 - اجماع منقول : اجماعی که دیگران انرا برای ما نقل کرده اند.

اجماع منقول خود دو قسم است :

فرق بین اجماع و خبر متواتر

مرحوم مظفر ره در بحث اجماع فرق بین خبر متواتر و اجماع را چنین بیان میکنند :

ان هناک فرقا بین الاجماع و الخبر المتواتر: ان الخبر دلیل لفظی على قول المعصوم ای انه یثبت به نفس کلام المعصوم و لفظه فیما اذا کان التواتر للفظ.

اما الاجماع فهو دلیل قطعی على نفس رأی المعصوم لا على لفظ خاص له، لانه لا یثبت به- فی ای حال- ان المعصوم قد تلفظ بلفظ خاص معین فی بیانه للحکم.

توضیح و تحقیق :

فرق اساسى بین «اجماع» و «خبر متواتر» آن است که با خبر متواتر (برفرض اینکه تواتر لفظى باشد) علاوه بر مضمون و معنا، عین سخن معصوم ثابت مى‏شود و اما اجماع تنها مضمون سخن معصوم را ثابت مى‏کند و لذا اجماع را بدلیل لبّى، نامگذارى کرده‏اند همانند دلیل عقلى، که بوسیله «اجماع» و «دلیل عقلى» اصل حکم شرعى ثابت مى‏شود و اما اینکه امام (ع) آن حکم را با چه الفاظى بیان فرموده باشد؟ ثابت نمى‏شود.

 البته اینکه دلیلی لفظى باشد یا  لبّى ، دارای ثمره است مثلا در شبهه مصداقیّه اگر مخصّص دلیل عامّ، دلیل لفظى باشد تمسّک به عامّ جایز نیست و اگر دلیل لبّى باشد تمسّک جایز خواهد بود .

 

اما بین خبر متواتر معنوی و اجماع فرقی وجود ندارد جز اینکه ممکن است گفته شود خبر متواتر معنوی از قبیل خبر حسی است اما اجماع از قبیل حدسیات میباشد.

فرق دیگری که به ذهن میرسد این است که اجماع ممکن است کاشف از وجود فقط یک روایت باشد اما تواتر معنوی از مجموعه ای روایات متعدد حکایت میکند که از انها میتوان مطلب واحدی را برداشت کرد.

 

 

الفاظ اجماع

بسم الله الرحمن الرحیم

الفاظ اجماع :

اجماع صرفا با لفظ اجماع نقل نمیشود بلکه الفاظ دیگری نیز وجود دارد که میتواند دلالت بر اجماعکند.

این الفاظ به سه دسته تقسیم میشوند :

الفاظ صریح در اجماع ، الفاظ ظاهر در اجماع ، الفاظ مشعر به اجماع

تا انجا که فحص کردیم الفاظ نقل اجماع میتواند از این قرار باشد :

   

 اول : الفاظی که صریحا دال بر اجماع هستند:

 

توضیح نظر شیخ انصاری ره درباره استناد اجماعات علما به قاعده لطف

توضیح نظر شیخ انصاری ره درباره استناد اجماعات علما به قاعده لطف :

استناد به قاعده لطف برای تصحیح اجماع ، صحیح نیست زیرا در جای خود گفته شده که انچه که واجب است بر امام علیه السلام ، بیان احکام  به روش متعارف است که ائمه علیهم السلام این کار  را انجام داده اند. و اینکه احکام به دلیل مسائل دیگری برای ما مخفی بماند این ربطی به امام ندارد و واجب نیست بر امام علیه السلام که از باب قاعده لطف ، اگر دید که علما بر امر اشتباهی اجماع کرده اند حتما القای اختلاف کند و اجماع انها را از بین ببرد. بنابراین اگر بدانیم که کسی بر اساس قاعده لطف نقل اجماع میکند ، این نقل اجماع بدرد ما نمیخورد زیرا ما از چنین اجماعی قول معصوم را کشف نمیکنیم زیرا  قاعده لطف را به این شکل قبول نداریم.  ( و به عبارت دیگر بر اسا قاعده لطف نمیتوان گفت که حتما نظر امام علیه السلام هم چنین است)

 

عبارت شیخ اعظم انصاری ره در رسائل :

و لا یخفى‏ أنّ‏ الاستناد إلیه‏ غیر صحیح على ما ذکر فی محلّه‏، فإذا علم استناد الحاکی إلیه فلا وجه للاعتماد على حکایته، و المفروض أنّ إجماعات الشیخ کلّها مستندة إلى هذه القاعدة؛ لما عرفت من کلامه المتقدّم من العدّة، و ستعرف منها و من غیرها من کتبه‏ (فرائد الأصول ؛ ج‏1 ؛ ص193)

 

برای مطالعه بیشتر نگاه کنید به رسائل و حواشی ان. 

نسخ تلاوت

نسخ التلاوة فقط بدون نسخ الحکم مثل آنچه که در کتاب البیان (ص 220) نقل شده است: «روى ابن عباس ان عمر قال: فیما قال و هو على منبر ان اللّه بعث محمدا صلّى اللّه علیه و آله و سلّم بالحق و انزل علیه الکتاب فکان مما انزل اللّه آیة الرجم فقرأناها و عقلناها و وعیناها فلذا رجم رسول اللّه صلّى اللّه علیه و آله و سلّم و رجمنا بعده فاخشى ان طال بالناس زمان ان یقول قائل و اللّه ما نجد آیة الرجم فى کتاب اللّه فیضلوا بترک فریضة انزلها اللّه». سپس صاحب البیان مىگوید: «أقول: و آیة الرجم التى ادعى عمر آنها من القرآن و لم تقبل منه رویت بوجوه منها: اذا زنى الشیخ و الشیخة فارجموهما البته نکالا من اللّه و اللّه عزیز
حکیم،
و منها: الشیخ و الشیخة فارجموهما البتة بما قضیا من اللّذة، و منها ان الشیخ و الشیخة اذا زنیا فارجموهما البتة». حال اهل سنّت مدعى هستند که آیه رجم در قرآن بوده، سپس این آیه تلاوتش نسخ شد، ولى حکم آنکه رجم و سنگسار کردن است باقى ماند.

مراد از نسخ تلاوت :

 

تعریف


به گمان قائلان به نسخ تلاوت، آیه یا آیاتی در قرآن کریم بوده که تلاوت می‌شده و مشتمل بر حکمی تشریعی بوده است ولی بعداً از قرآن ساقط و فراموش شده، ولی حکم آن منسوخ نشده و برای همیشه باقی است.
آنان برای اثبات سخن خود به آیه جعلی رجم استناد کرده‌اند که از عمر بن خطاب و اُبَیّ بن کعب نقل شده است که گفته‌اند: «کان فیما انزل من القرآن، الشیخ و الشیخة اذا زنیا فارجموهما البتة؛ اگر پیرمرد و پیرزن زنا کردند، حتماً آن دو را رجم کنید». می‌گویند این آیه در قرآن بوده و بعداً حذف شده است؛ ولی حکم آن باقی است.

بطلان این نوع نسخ از نظر علمای امامیه


علمای امامیه بر بطلان این نوع نسخ اتفاق نظر دارند؛ زیرا:
۱. قائلان به این نسخ، به اخبار آحاد تمسک جسته‌اند؛ در حالی که سند این اخبار، صحیح نیست؛
۲. اخبار آحاد افاده ظن می‌کنند؛ و نسخ آیه محکم با ظن، روا نیست؛
۳. با مصلحت نزول آیات منافات دارد؛
۴. قبول این نوع نسخ، در حکم قبول تحریف قرآن است.
صاحب البیان فی تفسیر القرآن در این باره می‌نویسد: قول به نسخ تلاوت، همان قول به تحریف و اسقاط قرآن است… و مسلمانان بر این نکته اجماع دارند که نسخ، به خبر واحد ثابت نمی‌شود؛ زیرا امور مهمی که معمولاً بین همه مردم شایع می‌شود و خبر آن در همه جا انتشار می‌یابد، به خبر واحد ثابت نمی‌شود؛ لذا اگر همگان درباره چنین اموری، بی اطلاع باشند و تنها خبر واحدی درباره آن باشد، اثبات آن به خبر واحد معقول نیست و همین که بعضی چنین خبری را نقل کرده و برخی نقل نکرده‌اند، دلیل بر کذب راوی یا اشتباه و خطای او است. بنابراین، چگونه با خبر واحد می‌توان ثابت کرد آیه رجم ، جزء قرآن بوده و نسخ شده است؟!

بطلان این نوع نسخ از نظر علمای اهل سنّت


بعضی از علمای اهل سنّت نیز این نوع نسخ را قبول ندارند؛ مثلاً سیوطی از کتاب الانتصارِ قاضی ابوبکر باقلانی از عده‌ای نقل می‌کند که این نوع نسخ را انکار کرده‌اند؛ غزالی در المستصفی از گروهی نقل می‌کند که اساساً نسخ تلاوت ممتنع است؛ عده‌ای از معتزله و ابومسلم و امثال او نسخ تلاوت را انکار کرده‌اند؛ دکتر صبحی صالح ، ادعای نسخ تلاوت را عملی جسارت آمیز می‌داند. از نسخ تلاوت به « رفع تلاوت »، « نسخ خط »، « نسخ رسم » و « نسخ لفظ » نیز تعبیر شده است.
فرهنگ نامه علوم قرآن جلد : 1 صفحه : 4695

سوالات درس اصول فقه علامه مظفر ره. بحث : کیفیت جعل امارات / نسخ کتاب / اجماع

سوالات درس اصول فقه علامه مظفر ره. بحث : کیفیت جعل امارات / نسخ کتاب / اجماع /

 

1 . چرا مرحوم شیخ اعظم ره قائل به مصلحت سلوکیه شد؟

2 . فرق مصلحت سلوکیه و مسببیت در چیست ؟

3 . فرق مسلک طریقیت و سببیت در چیست ؟

4 . چرا جناب مظفر ، مسلک طریقیت را انتخاب میکند و انرا مقدم بر مصلحت سلوکیه و سببیت میداند؟ ( سوال درک مطلب )

5 . دلیل کسانی که قائل به سببیت شده اند چیست؟

6 . مراد از نسخ در اصطلاح چیست ؟

7 . فرق نسخ و تخصیص در چیست ؟

سوالات تمرینی اخر ترم کلاس قواعد فقهیه / قاعده لاضرر .

سوالات تمرینی اخر ترم کلاس قواعد فقهیه / قاعده لاضرر .

مضمون هر یک از قواعد زیر را توضیح دهید : لاضرر / لا حرج / ید

اذکار در حال غم و تنگدستی و نعمت

 از امام باقر ع منقول است که :

30- وَ قَالَ ع لِابْنِهِ یَا بُنَیَّ إِذَا أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْکَ بِنِعْمَةٍ فَقُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ

وَ إِذَا حَزَنَکَ‏ أَمْرٌ فَقُلْ‏ - لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ

وَ إِذَا أَبْطَأَ عَنْکَ رِزْقٌ فَقُلْ أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ.

بحار ج 75 ص 187

امام باقر به فرزند خود میفرمایند: ای فرزندم :

هر گاه خداوند به تو نعمتی دهد پس بگو : الحمد لله.

و هر گاه امری تو را غمگین و محزون کند بگو : لاحول و لا قوة الا بالله

و هرگاه رزق تو به تاخیر بیفتد پس بگو : استغفرالله.